Ο πρωτογενής τομέας μοχλός ανάπτυξης

Ο Πρωτογενής τομέας είναι ο πραγματικός μοχλός ανάπτυξης σε μια χώρα. Η γεωργία (με την ευρεία έννοια, δηλαδή μαζί με την κτηνοτροφία, την αλιεία και τη δασοπονία, αλλά και συμπληρωματικά η παραγωγή ενέργειας, η μεταποίηση & εμπορία της δικιάς σου παραγωγής και η προσφορά υπηρεσιών τουρισμού-αγροτουρισμός) είναι η μητέρα όλων των επαγγελμάτων, λέγανε οι αρχαίοι Έλληνες.

Σήμερα ξέρουμε ότι αν μπορείς να επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα τότε ένα ποσοστό καταλήγει μέσω του πρωτογενούς τομέα στον τριτογενή (υπηρεσίες, μεταφορές, γνώσεις, μελέτες κλπ), ένα πολύ μεγάλο ποσοστό καταλήγει στον δευτερογενή τομέα (μηχανήματα, εξοπλισμός, προϊόντα βιομηχανικά κλπ) και στον πρωτογενή τομέα μένει ένα περίπου 10% ΜΟΝΟ.

Αν μπορείς να επενδύσεις στον τριτογενή τομέα τότε ΟΛΑ σχεδόν μένουν στον τριτογενή τομέα και στον δευτερογενή και πρωτογενή τομέα πάει «μετά βίας», ένα μικρό ποσοστό που υπολογίζεται συνολικά στο 10-15% …

Αν λοιπόν ενδιαφέρεσαι για τη συνολική ανάπτυξη ΟΛΗΣ της οικονομίας της χώρας και όχι μόνο μερικών συντεχνιών, τότε η λογική λέει ότι πρέπει να διαθέσεις τους πόρους σου κατά προτεραιότητα στον πρωτογενή τομέα.

Οι συνήθεις μορφές ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ είναι:

η ανάπτυξη μιας χώρας, που είναι «αριθμοί» μάλλον δυσνόητοι και δεν γίνονται εύκολα αντιληπτοί,

η περιφερειακή ανάπτυξη, που είναι συνήθως έργα υποδομής που εξαρτώνται από το κεντρικό κράτος, και έχουν μεγάλα περιθώρια «λαδώματος» (μίζες …) και

η Τοπική Ανάπτυξη, που παλαιότερα ονομαζόταν κοινοτική ανάπτυξη, και αφορά την ευημερία των κατοίκων μιας κοινότητας.

Η κοινότητα συμπίπτει με τον τόπο, όπου τόπος είναι ένας χώρος με ενιαία γεωγραφικά χαρακτηριστικά, με κοινά πολιτιστικά στοιχεία και κοινή πίστη ότι έχουν κοινό μέλλον. Στατιστικά φαίνεται να έχει ο τόπος πληθυσμιακή οροφή τα 100-150 άτομα, όπου μπορεί να αναπτυχθούν κοινωνικές σχέσεις και να διακριθεί το κοινωνικό κεφάλαιο.

Κοινωνικό Κεφάλαιο είναι η συνεκτική ουσία που κρατά συνεκτικά μια κοινωνία, και εκφράζεται με την εμπιστοσύνη και την αλληλοβοήθεια μεταξύ των μελών της τοπικής κοινωνίας.

Επομένως, στο εναγώνιο ερώτημα «πού θα βρεθούν τα κεφάλαια για την ανάπτυξη;», πρέπει πάντα να διευκρινίζεται σε ποιο κεφάλαιο αναφερόμαστε. Αναφερόμαστε στο οικονομικό κεφάλαιο, δηλαδή σε χρήματα, δάνεια, επιδοτήσεις, τράπεζες, ΜΚΟ κλπ; Αναφερόμαστε στο άυλο κεφάλαιο, δηλαδή στη φήμη και το brand ενός τόπου; Αναφερόμαστε στο κεφάλαιο του ανθρώπινου δυναμικού, της εμπειρίας και των δεξιοτήτων του; Αναφερόμαστε στο επιστημονικό κεφάλαιο (γνώσεις και εφευρέσεις); Αναφερόμαστε στο κοινωνικό κεφάλαιο, δηλαδή στην εμπιστοσύνη και την αλληλοβοήθεια των μελών μεταξύ τους;

Στον δεύτερο προβληματισμό για το ιδανικό επίπεδο ενεργοποίησης του Κοινωνικού Κεφαλαίου φαίνεται ότι η απάντηση είναι η ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ. Έτσι ανάμεσα στα άτομα και τον πλανήτη φαίνεται ότι το ιδανικό επίπεδο είναι ο Δήμος, όπως περίπου εκφράζεται από τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα, όπου ένας Δήμος προσπαθεί να συμπίπτει με ένα βουνό, με μια λεκάνη απορροής, με μια πεδιάδα, με ένα νησί (με επαρκή καταναλωτική δύναμη).

Με τον όρο Τοπική-Κοινοτική Ανάπτυξη αναφερόμαστε σε αυθόρμητες, «από τα κάτω» κυρίως πρωτοβουλίες της κοινωνίας των πολιτών (χωρίς να αποκλείονται και πρωτοβουλίες που υποστηρίζονται από κάποιο φορέα τοπικό) των ατόμων που ζουν στις συγκεκριμένες κοινότητες για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας τους (καθ. Γ. Δαουτόπουλος, 1997), και ιδανικοί εκπρόσωποι αυτών είναι οι εθελοντικοί φορείς, οι μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, τα ιδρύματα και οι σύλλογοι, οι ποικιλώνυμοι σύλλογοι, ακόμα και οι εθνικοτοπικοί σύλλογοι, οι οποίοι έχουν ιδιαίτερα αυξημένο το στοιχείο της συναισθηματικής φόρτισης και της ισχυρής επιθυμίας να συμβάλλουν με οποιονδήποτε τρόπο στην ανάπτυξη του τόπου καταγωγής τους.

Κάθε οργανισμός ακολουθεί τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα και στην Ελλάδα τρία είναι τα ισχυρότερα συγκριτικά πλεονεκτήματα: Είναι τρίτη σε βιοποικιλότητα χώρα στον κόσμο μετά τη Μαδαγασκάρη, με 6.300 φυτά από τα οποία τα 1470 είναι ενδογενή και αυτοφυή. Είναι η χώρα με το 75% του εδάφους της πάνω από τα 600 μέτρα υψόμετρο που συνδυάζονται  με 15.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής, δίνοντας εξαιρετικά μικροκλίματα για καλλιέργειες και τουρισμό. Και είναι η δεύτερη σε ζωντανό πολιτισμό, μετά την Κίνα, δηλαδή με τα ίδια γράμματα, με τις ίδιες λέξεις, εκφράζοντας τα ίδια νοήματα, τα περισσότερα σε διάρκεια χρόνια μέχρι σήμερα (και οι Αιγύπτιοι είχαν εξαίρετο πολιτισμό, αλλά πέθαναν. Και οι Ίνκας είχαν εξαίρετο πολιτισμό, αλλά πέθαναν).

Όλα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδος διαμορφώνουν μια ιδανική πλατφόρμα τοπικής ανάπτυξης.

Το σημαντικότερο όλων είναι να υπάρχει συναντίληψη στον στόχο. Η στοχοθεσία και η πίστη σε αυτούς είναι θέμα των ανθρώπων που θα εμπλακούν.

Δημήτρης Μιχαηλίδης, Δημοσιογράφος, Θεσσαλονίκη

Θα χαρούμε να ακούσουμε τις σκέψεις σας

Αφήστε ένα σχόλιο

Το Ρωμαίικο
Logo

Ραδιόφωνο του Ρωμαίικου