ΤΟ ΜΕΛΙ ΩΣ ΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟ / Φυσικούδη Ἀθανασίου*

Μέ­λι εἶ­ναι ἡ γλυ­κει­ὰ ρευ­στὴ θρε­πτι­κὴ οὐ­σί­α ποὺ προ­έρ­χε­ται ἀ­πὸ τὸ νέ­κταρ τῶν λου­λου­δι­ῶν τὸ ὁ­ποῖ­ο συλ­λέ­γουν οἱ μέ­λισ­σες, τὸ συμ­πυ­κνώ­νουν καὶ τὸ με­του­σι­ώ­νουν μὲ τὴν προ­σθή­κη τῶν ἀ­δε­νι­κῶν τους ἐκ­κρί­σε­ων σὲ τρο­φὴ–μέ­λι.

Τὸ μέ­λι δὲν εἶ­ναι ἁ­πλὴ γλυ­καν­τι­κὴ οὐ­σί­α· εἶ­ναι ζων­τα­νὴ τρο­φή. Ἀ­πο­τε­λεῖ­ται ἀ­πὸ ἁ­πλὰ ζά­χα­ρα καὶ ἀ­πὸ πλῆ­θος ἄλ­λων στοι­χεί­ων. Μέ­χρι σή­με­ρα ἀ­νι­χνεύ­τη­καν 182 δι­α­φο­ρε­τι­κὲς οὐ­σί­ες καὶ ἡ ἔ­ρευ­να συ­νε­χί­ζε­ται ἀ­κό­μη. Τὰ στοι­χεῖ­α αὐ­τὰ συ­νυ­πάρ­χουν σὲ μί­α τέ­λει­α ἀ­να­λο­γί­α βι­ο­λο­γι­κή, μο­να­δι­κὴ στὴ φύ­ση, ποὺ τὸ κα­θι­στοῦν ἕ­να ἀ­πὸ τὰ πι­ὸ θρε­πτι­κὰ ὑ­γι­ει­νὰ καὶ πο­λύ­τι­μα τρό­φι­μα γι­ὰ τὸν ἄν­θρω­πο. Ἀ­πὸ τὰ χρό­νι­α τοῦ Ἱπ­πο­κρά­τη μέ­χρι σή­με­ρα ἀ­πο­τε­λεῖ τὸ μέ­λι ἕ­να μο­να­δι­κὸ φάρ­μα­κο γι­ὰ ὅ­λες σχε­δὸν τὶς ἀρ­ρώ­στι­ες. Τὸ μέ­λι εἶ­ναι πλέ­ον ἀν­τι­ο­ξει­δω­τι­κὸ προ­ϊ­ὸν καὶ ἔ­χει τὴν τά­ση νὰ κρυ­σταλ­λώ­νει. Τὸ κρυ­σταλ­λω­μέ­νο μέ­λι δὲν χά­νει τὶς ἰ­δι­ό­τη­τές του. Δὲν πρέ­πει νὰ τὸ ἐκ­θέ­του­με στὸν ἥ­λι­ο, νὰ μὴν τὸ θερ­μαί­νου­με σὲ θά­λα­μο μι­κρο­κυ­μά­των, καὶ νὰ μὴν τὸ βρά­ζου­με (μὲ τὸν βρα­σμὸ δὲν ξα­να­ζα­χα­ρώ­νει πο­τὲ ἀλ­λὰ κα­τα­στρέ­φε­ται). Ἂν θερ­μαν­θεῖ σὲ μπὲν μα­ρὶ παίρ­νει τὴ φυ­σι­κή του ρευ­στό­τη­τα (μέ­χρι 50 β. κελ­σί­ου). Τὰ νο­θευ­μέ­να καὶ βι­ο­μη­χα­νο­ποι­η­μέ­να μέ­λι­α, κα­θὼς καὶ αὐ­τὰ ποὺ γί­νον­ται μὲ γλυ­καν­τι­κὲς οὐ­σί­ες, ἀ­ρώ­μα­τα καὶ χρω­στι­κά, κα­θὼς καὶ τὰ βρα­σμέ­να ὑ­πὸ πί­ε­ση δὲν ζα­χα­ρώ­νουν πο­τέ. Γι᾿ αὐ­τὸ καὶ πολ­λοὶ εἰ­δι­κοὶ συ­νι­στοῦν στοὺς κα­τα­να­λω­τὲς νὰ προ­μη­θεύ­ον­ται τὸ μέ­λι κρυ­σταλ­λω­μέ­νο καὶ οἱ ἴ­δι­οι νὰ τὸ ρευ­στο­ποι­οῦν, γι­ὰ νὰ εἶ­ναι σί­γου­ροι γι­ὰ τὴν γνη­σι­ό­τη­τά του. Βέ­βαι­α ὁ­ρι­σμέ­να μέ­λι­α ἀρ­γοῦν πο­λὺ νὰ κρυ­σταλ­λώ­σουν (πευ­κό­με­λο, ἀ­κα­κί­ας κ.ἄ.).

Τί πε­ρι­έ­χει τὸ μέ­λι; Πε­ρι­έ­χει ἁ­πλὰ καὶ σύν­θε­τα ζά­χα­ρα, ποὺ ἀ­φο­μοι­ώ­νον­ται εὔ­κο­λα ἀ­πὸ τὸν ὀρ­γα­νι­σμὸ χω­ρὶς νὰ τὸν κου­ρά­ζουν. Ἐ­πί­σης πε­ρι­έ­χει πολ­λὰ ἔν­ζυ­μα, ὅ­πως ἰμ­βερ­τά­ση, ἀ­μυ­λά­ση, δι­α­στά­ση κ.ἄ., πρω­τε­ΐ­νες, ἀ­μι­νο­ξέ­α, με­ταλ­λι­κὰ στοι­χεῖ­α (κάλ­λι­ο, μα­γνή­σι­ο, σί­δη­ρο κ.ἄ.), βι­τα­μί­νες Α, Β12, C, D, Ε, Βι­ο­τί­νη Η, κ.ἄ., φο­λι­κὸ ὀ­ξύ, θει­α­φί­νη, ρι­βο­φλα­μί­νη, ὁρ­μό­νες, ὀρ­γα­νι­κὰ ὀ­ξέ­α, ὑ­δα­τάν­θρα­κες κ.ἄ., πε­ρι­έ­χει ἐ­πί­σης τὸ ὑ­πε­ρο­ξεί­δι­ο τοῦ ὑ­δρο­γό­νου Η202 (εἶ­δος φυ­σι­κοῦ βα­κτη­ρι­ο­κτό­νου), τὸ ὁ­ποῖ­ο κα­θα­ρί­ζει καὶ ἐ­που­λώ­νει πλη­γές, πο­τά­σι­ο καὶ τὸ φυ­σι­κὸ ἀν­τι­βι­ο­τι­κὸ inhabine, ποὺ μᾶς προ­στα­τεύ­ει ἀ­πὸ τὰ μι­κρό­βι­α. Τί πε­ρι­έ­χει ἡ ζά­χα­ρη. Δὲν πε­ρι­έ­χει τί­πο­τε ἀ­πὸ τὰ πα­ρα­πά­νω εἶ­ναι μί­α νε­κρὴ τρο­φὴ (Dr Coch, σελ. 33 Το­πα­λί­δης Ν.) ἐ­πι­βα­ρύ­νει τὸν ὀρ­γα­νι­σμὸ καὶ ἰ­δι­αί­τε­ρα τὸ ἧ­παρ μὲ το­ξί­νες. Δύ­σκο­λα ἀ­φο­μοι­ώ­νε­ται ἀ­πὸ τὸν ὀρ­γα­νι­σμό. Εἶ­ναι τὸ χει­ρό­τε­ρο ἄ­σπρο δη­λη­τή­ρι­ο κι ἀ­πὸ τὸ λί­πος καὶ τὸ ἅ­λας. Ὁ δρ. Carton ἀ­πο­κα­λεῖ τὴ ζά­χα­ρη «δο­λο­φο­νι­κὸ τρό­φι­μο» (σελ 39 ὅ.π.). Δυ­στυ­χῶς με­ρι­κοὶ ἄν­θρω­ποι ἐ­ξι­σώ­νουν τὸ μέ­λι μὲ τὴ ζά­χα­ρη καὶ μὲ τὶς μαρ­με­λά­δες, οἱ ὁ­ποῖ­ες γί­νον­ται βέ­βαι­α ἀ­πὸ νω­πὰ φροῦ­τα, ποὺ πε­ρι­έ­χουν 80-90% νε­ρό, ἀλ­λὰ βρά­ζουν μὲ 50% ζά­χα­ρη.

Τὸ μέ­λι ὡς φάρ­μα­κο. Πολ­λοὶ γι­α­τροὶ λέ­νε ὅ­τι τὸ μέ­λι εἶ­ναι φάρ­μα­κο πο­λύ­τι­μο γι­ὰ ὅ­λες τὶς ἀρ­ρώ­στι­ες: συν­τε­λεῖ στὴν κα­λὴ λει­τουρ­γί­α τοῦ ἐν­τέ­ρου. Εἶ­ναι ἐ­λα­φρῶς κα­θαρ­τι­κό. Μί­α κου­τα­λι­ὰ μέ­λι σὲ χλι­α­ρὸ νε­ρὸ τὸ βρά­δυ ἐ­ξα­σφα­λί­ζει κα­λὸ ὕ­πνο, εἶ­ναι κα­τα­πρα­ϋν­τι­κό. Ἔ­χει ἀν­τι­βη­χι­κὴ δρά­ση. Κα­τα­πρα­ΰ­νει καὶ θε­ρα­πεύ­ει τὸν ἔν­το­νο βή­χα καὶ τὶς μο­λύν­σεις τοῦ ἀ­να­πνευ­στι­κοῦ συ­στή­μα­τος, φα­ρυγ­γί­τι­δα, πο­νό­λαι­μο, ἀλ­λε­ρι­κὴ κα­ταρ­ρο­ὴ καὶ  ἄ­σθμα (γι­α­τροὶ Williams καὶ Peterson–Bee jurnal 1969).

Ἐ­νι­σχύ­ει τὸ ἀ­νο­σο­ποι­η­τι­κὸ σύ­στη­μα καὶ τὰ ἐ­ρυ­θρὰ αἰ­μο­σφαί­ρι­α τοῦ αἵ­μα­τος. Κα­τα­πο­λε­μᾶ τὴν ἀ­ναι­μί­α. Κα­θα­ρί­ζει καὶ θε­ρα­πεύ­ει πλη­γές, ἐγ­καύ­μα­τα, τραύ­μα­τα, μό­νο μὲ ἁ­πλὴ ἐ­πά­λει­ψη. Ἐ­ξα­σκεῖ μί­α δυ­να­μι­κὴ ἐ­νέρ­γει­α στὴν καρ­δι­ά, εἶ­ναι καρ­δι­ο­το­νω­τι­κό, θε­ρα­πεύ­ει τὴ στη­θάγ­χη καὶ εὐ­νο­εῖ τὴν ἐν­δο­καρ­δι­α­κὴ κυ­κλο­φο­ρί­α τοῦ αἵ­μα­τος (κα­θηγ. Ἰ­ζάρ.) Ἡ κα­θη­με­ρι­νὴ λή­ψη με­λι­οῦ βελ­τι­ώ­νει καρ­δι­α­κὲς δι­α­τα­ρα­χές. Τὸ πρω­ϊνὸ μὲ μέ­λι μει­ώ­νει τὴ χο­λη­στε­ρί­νη καὶ εἶ­ναι σω­τή­ρι­ο φάρ­μα­κο στὶς ἀρ­ρυθ­μί­ες τῆς καρ­δι­ᾶς (Edmund Herold, “Deilwerte aus dem Bienencolk” σελ. 73). Ἕ­να κου­τα­λά­κι μέ­λι σὲ μι­σὸ πο­τή­ρι χλι­α­ρὸ νε­ρό, 1-2 ὧ­ρες πρὶν τὸ φα­γη­τὸ θε­ρα­πεύ­ει τὸ ἕλ­κος στο­μά­χου καὶ δω­δε­κα­δα­κτύ­λου. Κα­θα­ρί­ζει τὸ ἧ­παρ ἀ­πὸ τὶς το­ξί­νες. Ἐ­πί­σης θε­ρα­πεύ­ει κρυ­ο­λό­γη­μα, μο­λύν­σεις τῆς κύ­στης, γρί­ππη καὶ χα­ρί­ζει μα­κρο­βι­ό­τη­τα. Μά­σκα μὲ μέ­λι (γι­ὰ 15 λε­πτὰ) θε­ω­ρεῖ­ται πο­λὺ κα­λὸ καλ­λυν­τι­κό, γι­α­τί βελ­τι­ώ­νει τὴν ἐ­πι­δερ­μί­δα καὶ κα­τα­πο­λε­μᾶ τὶς ρυ­τί­δες τοῦ προ­σώ­που. Συ­νι­στᾶ­ται στοὺς ἀ­θλη­τὲς ἀν­το­χὴ καὶ στοὺς ἐ­ξα­σθε­νη­μέ­νους ὀρ­γα­νι­σμούς, στὰ παι­δι­ά, κα­θὼς ἐ­πί­σης σὲ βα­ρει­ὲς πα­θή­σεις νε­φρῶν, κύ­στης, οὐ­ρο­δό­χων ὀρ­γά­νων καὶ ἀ­κρά­τει­ας.

Γε­νι­κὲς πα­ρα­τη­ρή­σεις: α) Τὸ μέ­λι εἶ­ναι μί­α ἄ­ρι­στη τρο­φὴ καὶ φάρ­μα­κο βι­ο­λο­γι­κό, χω­ρὶς πα­ρε­νέρ­γει­ες. β) Ἡ κρυ­στάλ­λω­σή του δὲν ἀλ­λοι­ώ­νει τὴ γνη­σι­ό­τη­τά του. γ) Δὲν ἔ­χει κα­μμι­ὰ σχέ­ση μὲ τὴ ζά­χα­ρη, ἡ ὁ­ποί­α ἐ­πι­βα­ρύ­νει τὸν ὀρ­γα­νι­σμὸ μας. δ) Τὸ μέ­λι ἀ­πὸ τὴ φύ­ση του εἶ­ναι βι­ο­λο­γι­κό. Τὸ μὴ βι­ο­λο­γι­κὸ τὸ κά­νουν οἱ ἄν­θρω­ποι μὲ τὶς δι­ά­φο­ρες πα­ρεμ­βά­σεις τους. Μὲ νο­θεί­α, μὲ φάρ­μα­κα, μὲ βρα­σμὸ γι­ὰ νὰ μὴν κρυ­σταλ­λώ­νει (τὰ το­ξι­κὰ φάρ­μα­κα ποὺ ραν­τί­ζουν οἱ γε­ωρ­γοὶ δὲν εἰ­σέρ­χον­ται πο­τὲ μέ­σα στὴν κυ­ψέ­λη εὐ­τυ­χῶς, γι­α­τί στὴν εἴ­σο­δο οἱ φύ­λα­κες σκο­τώ­νουν τὶς ἐρ­γά­τρι­ες, ποὺ προ­σπα­θοῦν νὰ εἰ­σα­γά­γουν το­ξι­κὰ στὸ σμῆ­νος. Ἡ εἰ­σα­γω­γὴ αὐ­τὴ θὰ εἶ­χε ὡς συ­νέ­πει­α τὴν κα­τα­στρο­φὴ τοῦ γό­νου καὶ τῶν με­λισ­σι­ῶν γε­νι­κό­τε­ρα). ε) Νο­θεί­α με­λι­οῦ: τὸ πρό­βλη­μα δυ­στυ­χῶς εἶ­ναι με­γά­λο. «Ὑ­πάρ­χουν τρό­ποι ἐ­ξα­πά­τη­σης τοῦ κοι­νοῦ: Κά­ποι­οι πω­λοῦν ἀ­μυ­λο­γλυ­κό­ζη γι­ὰ ἁ­γνὸ ἑλ­λη­νι­κὸ μέ­λι, ἄλ­λοι γλυ­κό­ζη ἀ­να­μειγ­μέ­νη μὲ σι­ρό­πι ποὺ χρη­σι­μο­ποι­εῖ­ται στὰ γλυ­κί­σμα­τα ἢ προ­σθέ­τουν χρω­στι­κές, ἀ­ρώ­μα­τα καὶ ἄλ­λες χη­μι­κὲς οὐ­σί­ες ποὺ κα­θι­στοῦν τὸ μέ­λι ἐ­πι­κίν­δυ­νο ἐ­πει­δὴ εἶ­ναι το­ξι­κές». (Ἐ­φη­μερ. ΤΑ ΝΕΑ 17-6-2006, Πρό­ε­δρος Ο.Μ.Σ. Ἑλ­λά­δας κ. Γ. Κρά­γι­ας). Ἔ­χουν συλ­λη­φθεῖ κα­τὰ και­ροὺς τέ­τοι­οι ψευ­το­με­λισ­σο­κό­μοι, τῶν ὁ­ποί­ων τὸ ἐμ­πό­ρευ­μά τους στοι­χί­ζει μι­σὸ εὑ­ρὼ τὸ κι­λὸ καὶ ἔ­χουν τι­μω­ρη­θεῖ, ἀλ­λὰ τὸ κα­κὸ δὲν στα­μα­τᾶ. ΠΡΟΣΟΧΗ λοι­πὸν στὴν ἀ­γο­ρὰ με­λι­οῦ.

*ἐρα­σι­τέ­χνη με­λισ­σο­κό­μου, ἐπιτ. σχολ. συμ­βού­λου

Ἐ­φημ. «Ἐδεσ­σα­ϊ­κή», 14-5-11

 

 

Θα χαρούμε να ακούσουμε τις σκέψεις σας

Αφήστε ένα σχόλιο

Το Ρωμαίικο
Logo

Ραδιόφωνο του Ρωμαίικου