Εάν επανερχόμασταν, έστω και στοιχειωδώς, σε επίγνωση του εαυτού μας, της ιστορικότητας και της ιδιαιτερότητας που τον διέπουν και οι θεσμοί μας αποτελούσαν αντικατοπτρισμό της προαναφερόμενης συνειδητοποίησης, προβλήματα όπως των μεταναστευτικών ροών και της παράνομης εισόδου στη Χώρα, της θεσμικής πενίας ως αδυναμία της κοινωνίας να διαλεχτεί με το είναι της, της εσωτερικής διαφθοράς, της εξωγενούς παρεμβατικότητας κ.α. θα τροχοδρομούσαν προς τη λύση τους, εκτιμώ με τέτοια ευκολία που θα εξέπληττε και τον πλέον επιφυλακτικό ή καχύποπτο.
Κοινωνίες με πίστη και σεβασμό στον εαυτό τους, γνωρίζουν αφενός τον τρόπο διαμόρφωσης των προϋποθέσεων εισδοχής και ενσωμάτωσης στις συλλογικές τους διαδικασίες κάθε τι του νέου (είτε μιλάμε για ανθρώπους, είτε για ιδέες) αφετέρου να συντονίζουν την τήρησή τους.
Έχουν την οξύνοια και την εμπειρική ικανότητα να διακρίνουν το ουσιαστικό από το επιβλαβές κάθε προκύπτουσας πρόκλησης και αναλόγως να αφομοιώνουν και να αξιοποιούν. Η «επιμιξία» με το άξιο λόγου αλλότριο δεν αντιμετωπίζεται φοβικά, αλλά ως ευκαιρία να δυναμιτιστούν τα λιμνάζοντα ύδατα της συνήθειας και της επανάπαυσης, καθώς το καινούριο συνήθως προκαλεί τον συναγωνισμό, ξυπνάει από τον λήθαργο της σιγουριάς, ανανεώνει. Από την άλλη, δε θέλγονται απ’ τον διεθνισμό ούτε διολισθαίνουν στον σοβινισμό: βαδίζουν στο μέτρο της ιδιοσυστασίας τους, της αξιοπρέπειάς τους.
Ξέρουν να διαλέγονται, να συνδιαλέγονται και να επιχειρηματολογούν. Ξέρουν να ορίζουν πλαίσιο λειτουργίας, ανάπτυξης πρωτοβουλιών και όρια ανεκτικότητας. Ξέρουν να θέτουν θέσεις, να διαχειρίζονται αντιθέσεις και να πραγματοποιούν συνθέσεις. Επιδιώκουν να λειτουργούν, βάσει μιας εθνικής στρατηγικής κι όχι σπασμωδικά ή ασθμαίνοντας. Βλέπουν πέρα από τα εποχικά φαινόμενα και μειώνουν τις πιθανότητες ξαφνιάσματός τους. Κι άλλα πολλά…
Κοινωνίες όμως οι οποίες, λόγω της άγνοιας εαυτού, τελούν σε κρίση ταυτότητας, είναι επόμενο να αδυνατούν να διαχειριστούν μείζονες ή ελάσσονες προκλήσεις και να καταλήγουν αντιμέτωπες με την αυτοκατάργησή τους. Έτσι, «αντισταθμιστικά» και προκειμένου να εξασφαλίσουν δεδομένα ύπαρξης, πιεζόμενες ταυτοχρόνως από τη σύγχυση της έλλειψης ακεραιότητας και την αμηχανία, προσφεύγουν στην προσκόλληση, στην άκριτη εκχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων, σε άτακτες και διαρκείς υποχωρήσεις. Κι όλες αυτές οι «θυσίες», λόγω της απουσίας εθνικής σκοποθεσίας, καταλήγουν χωρίς αντίκρισμα, χωρίς προοπτική∙ θαρρείς και ρίχνονται σε βαρέλι χωρίς πάτο.
Επιπροσθέτως, η όποια κοινωνικοπολιτική τους δράση και πρωτοβουλία –συνήθως τετραετούς περιοδικότητας- εξαντλείται σε επίπεδο μεγαλόστομων φληναφημάτων και τροπικών αναμασημάτων περί ασφαλούς «κέντρου», ρομαντικών αριστερόστροφων ή ακραίων δεξιόστροφων εκλάμψεων και εξάρσεων ιδεοληπτικής περιχαράκωσης γενικότερα.
Η απουσία κριτικής σκέψης καταργεί το μέτρο, κλονίζει την ψυχραιμία, απορυθμίζει τη σύνεση, πνίγει την ευρύτητα. Η αποδόμηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών και η εκτράχυνση των εκλεπτυσμένων ανθρώπινων αντιδράσεων έρχεται να αναπληρωθεί με την εναπόθεση του τρόπου και του είδους εκδήλωσής τους σε κεντρικές και επιτήδειες κοινωνικοπολιτικές αρχές τιθάσευσης, στο όνομα μιας ασαφούς ελπίδας, ανομολόγητα συνώνυμης της αβουλίας για δράση. Και όλα μαζί τα προαναφερόμενα, ελαχιστοποιούν το ενδεχόμενο φυγόκεντρων εκπλήξεων. Όλα στοιχειοθετούν μια ζωή σε ευθεία γραμμή∙ φθίνουσα και ατροφική.
Η γνώση εαυτού, γεννάει εμπιστοσύνη κι αυτή πυροδοτεί τη δημιουργικότητα κι όλα μαζί την υγιή αυτοπεποίθηση. Κι ο άνθρωπος ανθεί. Απεναντίας, η άγνοια εαυτού κλονίζει την πίστη, κάτι που οδηγεί στον μιμητισμό κι όλα μαζί στην αποτελμάτωση. Κι ο άνθρωπος γίνεται σκιά του εαυτού του. Από εμάς, λοιπόν, εξαρτάται το ποιον δρόμο θα βαδίσουμε.
Γεώργιος Κοσ. Τασούδης
Συγγραφέας – Ποιητής
